Ανήσυχοι Νεκροί #2: Διαλέγοντας φίλους και εχθρούς με κριτήρια άλλα από το εμβόλιο

την

Ανήσυχοι Νεκροί #2:

Διαλέγοντας φίλους και εχθρούς με κριτήρια
άλλα από το εμβόλιο[1]

                     

«Είναι ο κόσμος της διαρκούς μετάβασης. Τα πιο σκληρά αυτονόητα της κοινωνίας αλλάζουν σε δεκαετίες μόνο, η παγκόσμια γνώση ανανεώνεται κάθε πέντε χρόνια.

[…] Ζούμε ήδη την 4η βιομηχανική επανάσταση και τις συνέπειες της. Η τεχνητή νοημοσύνη, τα μεγάλα δεδομένα, δηλαδή το καύσιμο για τις ρομποτικές εφαρμογές πολλαπλασιάζουν τις παραγωγικές δυνατότητες της ανθρωπότητας, διευρύνουν εκθετικά τους ορίζοντες κατανόησης, συνακόλουθα τις λύσεις και εναλλακτικές στα προβλήματα υγείας, διατροφής, εκπαίδευσης, διασκέδασης, πρόνοιας. Ο κόσμος στο κινητό μας είναι μια καθημερινή απόδειξη για αυτές τις δυνατότητες. Στον αντίποδα, τα προσωπικά στοιχεία, οι επικοινωνίες ή η παρουσία σε δημόσιους χώρους μπορούν εύκολα να καταγράφονται. Τα όρια δημόσιου και ιδιωτικού, ατομικού και συλλογικού επαναδιαπραγματεύονται.

[…] Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και η διαρκής εξέλιξη της απειλής της διεθνούς ισλαμιστικής τρομοκρατίας, με την Ευρώπη να αντιμετωπίζει απανωτές επιθέσεις την περίοδο 2015- 2017, η διεθνής οικονομική κρίση το 2008, η μεταναστευτική – προσφυγική κρίση το 2015 και η πανδημία του COVID-19 του 2020, ανέδειξαν την αναγκαιότητα η ασφάλεια να είναι μία άσκηση καθημερινής διαχείρισης κρίσεων. Παράλληλα, οι μεγάλες φυσικές καταστροφές, σε σημαντικό βαθμό αποτέλεσμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, διεύρυναν το αίσθημα τρωτότητας των κοινωνιών, αλλά και το αίτημα για προστασία (safety) και ανθεκτικότητα (resilience)»

Αποσπάσματα από τη «Λευκή Βίβλο» της Ελληνικής Αστυνομίας[2],

δημοσιευμένη λίγες μέρες μετά τα «περιστατικά» της Νέας Σμύρνης

 Ένα χρόνο τώρα, η Ελλάδα έχει κηρύξει τον πόλεμο


Τον Φλεβάρη του 2020, το ελληνικό Κράτος κήρυξε τον πόλεμο κατά των μεταναστών/στριών στον Έβρο και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, επιστρατεύοντας αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις, και περνώντας από τον διακρατικό ανταγωνισμό με την Τουρκία στη διακρατική συνεργασία μαζί της απέναντι στις "ανεξέλεγκτες ροές των μεταναστών". Και το Μάρτιο του 2020, το ελληνικό Κράτος, μαζί με τα άλλα καπιταλιστικά κράτη στον κόσμο, κήρυξε τον ''πόλεμο ενάντια στον αόραστο εχθρό, τον Covid-19. Ανάμεσα σε μια υποθετική στρατηγική ενίσχυσης της δωρεάν και μαζικής ποιοτικής υγείας χωρίς αποκλεισμούς απέναντι στην πανδημία (σε σχέση με την οποία δεν είμαστε όλοι/ες ίσοι/ες), και στη στρατηγική ενίσχυσης της πολεμικής μηχανής στρατού-αστυνομίας[3] και προπαγάνδας, μαζί με το κλείσιμο των λιγότερων "ζωτικών" (παραγωγικών) επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων, επιλέχτηκε, λογικά, το δεύτερο, γιατί είναι η μόνη απάντηση του καπιταλισμού σε καιρούς πολύπλευρης κρίσης, ιδίως σε καπιταλιστικά κράτη που έχουν μεγαλύτερη κρίση (Ελλάδα, ΗΠΑ κ.α).


Τί θα ήταν καλύτερο για την υγεία και την ελευθερία μας-

Τί είναι καλύτερο για ένα καπιταλιστικό Κράτος

Ας προσπαθήσουμε για λίγο να φανταστούμε την καλύτερη δυνατή κοινωνική-υγειονομική αντιμετώπιση μιας πανδημίας, όπως του Covid-19, σε κάποια κοινωνία που θα μπορούσαμε να αποφασίζουμε πραγματικά, συλλογικά και συνειδητά, για να τη συγκρίνουμε με ό,τι τώρα παρουσιάζεται καθημερινά ως το "υγειονομικά αναγκαίο".

Αρχικά, θα ήταν η συγκρότηση ενός πολύ-εθνικού και ποιοτικού υγειονομικού συστήματος, στην κατεύθυνση υπέρβασης των ταξικών και ρατσιστικών αποκλεισμών από την υγειονομική περίθαλψη, με επίκεντρο τους χρήστες υπηρεσιών υγείας και τους υγειονομικούς εργαζομένους/ες. Με το αναγκαίο υγειονομικό προσωπικό και λιγότερο φόρτο εργασίας για αυτό, με τον καλύτερο δυνατό υγειονομικό εξοπλισμό, με ενίσχυση της πρωτοβάθμιας υγείας στις γειτονιές, με τη μεγαλύτερη δυνατή διαθεσιμότητα αποτελεσματικών και όσο καλύτερα ελεγμένων φαρμάκων και εμβολίων, με κατάργηση της πατέντας των εταιρειών και με την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση των παραμέτρων γύρω από τη πανδημία. 

Με δυο λόγια, η ριζική αναβάθμιση του υγειονομικού συστήματος και η ανατροπή της κυρίαρχης δομής του σήμερα, ως η μόνη βέβαιη απάντηση σε συνθήκες μεγαλύτερης ή μικρότερης αβεβαιότητας, χωρίς να παραβλέπεται η ανάγκη υγειονομικής φροντίδας των ανθρώπων απέναντι σε προβλήματα υγείας εκτός του Covid-19, συμπεριλαμβανομένης και της ψυχικής υγείας.

Έπειτα, θα ήταν η ριζική μείωση των ωρών εργασίας, άρα και παύση της μαζικής παραγωγικής δραστηριότητας, με επαρκείς «μισθούς πανδημίας» για τους εργαζομένους/τις εργαζόμενες μέχρι να λήξει η πανδημία, χωρίς το άγχος της οικονομικής επιβίωσης. 

Έπειτα, θα ήταν ο πολλαπλασιασμός των μαζικών μέσων μεταφοράς, ο πολλαπλασιασμός των οίκων ευγηρίας, ο πολλαπλασιασμός των διευκολύνσεων για τη μαζική χρήση των δημόσιων ανοιχτών χώρων, η μαζική αποσυμφόρηση (από ''υγειονομική'' σκοπιά-από ευρύτερα κοινωνική σκοπιά, η κατάργηση μετά από αγώνες) φυλακών, του στρατού και των στρατοπέδων συγκέντρωσης μεταναστών/στριών.

Και τέλος, θα ήταν ένας μακροπρόθεσμος σχεδιασμός από-αστικοποίησης του τρόπου ζωής, σε μια καλύτερη, οικολογική ισορροπία με το περιβάλλον.

Όλα τα παραπάνω μέτρα έχουν φυσικά στο κέντρο τους τη κοινωνική φροντίδα για τα προβλήματα υγείας χωρίς τη θυσία της κοινωνικής ελευθερίας, και όχι την καταστολή και την πειθάρχηση για τη διάσωση της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Τα καπιταλιστικά lockdown, πολύ περισσότερο από το «κλείσιμο της οικονομίας» ήταν μια κρατικά διευθυνόμενη καπιταλιστική ιεράρχηση και αξιολόγηση της κοινωνικής ζωής: τι αξίζει να ζήσει, τί αξίζει να πεθάνει.


Η άμεση, πολεμική απάντηση των καπιταλιστικών εθνών-κρατών σε όλα τα παραπάνω, ήταν ένα ξεκάθαρο όχι.


Και δεν θα μπορούσε να ήταν αλλιώς. Μέσα στην πολλαπλή του κρίση, ο καπιταλισμός φρόντισε πρώτα να επαληθεύσει τις εγγυήσεις της κυριαρχίας του, και ύστερα άρχισε να προτείνει τη «μόνη» ή τη «βέλτιστη» κρατική διαχείριση της πανδημίας. Μαζί με τη πλειοψηφία των επιστημόνων που τον υποστηρίζουν.

Στη πραγματικότητα, ο καπιταλισμός απάντησε με έναν νέο γύρο κοινωνικού πολέμου, σύμφωνα με έναν άρρητο θανατο-πολιτικό συλλογισμό που έλεγε: «ας πεθάνουν οι περισσότεροι, μη παραγωγικοί γέροι, και ας αρρωστήσει ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, αρκεί η παραγωγή κέρδους και η κυριαρχία να μπορούν να λειτουργούν μέσα σε αυτή τη νέα κρίση, αρκεί να μπορεί να δοθεί το μήνυμα πως η πανδημία περιορίζεται χωρίς να καταστρέφει ολοσχερώς την οικονομία, αρκεί η κρίση να μπορέσει να γίνει ευκαιρία μίας τεράστιας καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης που βλέπει στρατηγικά σε βάθος των επόμενων δεκαετιών, με τον περιορισμό των λιγότερο παραγωγικών κεφαλαίων και δραστηριοτήτων ».

Όλα όσα ακολούθησαν και ακολουθούν, με επίκεντρο την κρατική πολιτική των Lockdown και την τρέχουσα εκστρατεία του εμβολιασμού, δεν είναι ουσιαστικά τίποτα άλλο παρά η κρατική διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου μαζί με την αναγκαστική παροχή ενός υγειονομικού ελαχίστου, πολύ κάτω από τις ανάγκες και τις επιθυμίες των καταπιεσμένων. Όμως, όπως γράφαμε σε ένα παλιότερο κείμενο, «κάθε πρόνοια του κράτους, ειδικά σε συνθήκες κρίσης, σερβίρεται με καταστολή και έλεγχο», πράγμα που αποδεικνύεται καθημερινά, στο οποίο θα αναφερθούμε και στη συνέχεια.

Η κρίση του καπιταλισμού επαναλαμβάνεται, βαθαίνει, εντείνεται, εκτείνεται, επιταχύνεται, από το 1929 στο 1973, στο 2008, στο 2020. Και η κρίση πάνω στη κρίση γίνεται πόλεμος πάνω στο πόλεμο. Πάνω στις οικονομικές κρίσεις προστίθενται για τα καπιταλιστικά κράτη οι ''μεταναστευτικές'' κρίσεις, η υγειονομική και η οικολογική κρίση, η ''κρίση αξιών'' όπως της πατριαρχικής οικογένειας και του έθνους.

Το καπιταλιστικό Κράτος κηρύσσει τον πόλεμο απέναντι στους άτακτους πληθυσμούς που απειλούν την άμυνα, την ασφάλεια, την ανάπτυξη, την παραγωγικότητα σε συνθήκες κρίσης, με σκοπό την εξόντωση κάποιων και τον εκβιασμό των άλλων για τη μετατροπή τους σε πιο παραγωγικά και πειθαρχημένα σώματα.

Αυτή είναι η μόνη πιθανή ''διέξοδος από τη κρίση''. Όσο πιο έντονη είναι η πολύπλευρη κρίση σε κάποια χώρα, τόσο πιο έντονος και πολύπλευρος είναι αυτός ο πόλεμος.

Χωρίς αυτές τις παραδοχές, η κρατική αντιμετώπιση του Covid-19 είναι ακατανόητη, και εμφανίζεται είτε ως η μόνη επιστημονικά-υγειονομικά εφικτή, είτε ως απλός ''παραλογισμός''. Στη πραγματικότητα, όλα τα καπιταλιστικά κρατικά μέτρα απέναντι στον Covid-19 αποσκοπούν στο να είναι συνολικά, στρατηγικά μέτρα αναδιάρθρωσης της κοινωνικής και καπιταλιστικής ζωής, που βρίσκεται σε βαθιά και πολύπλευρη κρίση. Για αυτό και έχουν, εκτός από υγειονομικό, και κατασταλτικό-πειθαρχικό, οικονομικό, εθνικιστικό και γεωπολιτικό χαρακτήρα.

Τα καπιταλιστικά κράτη προωθούν μέσα στην πανδημία, εκμεταλλευόμενα το σοκ της πανδημίας και του φόβου της ασθένειας, την επιβολή του νέου και αναγκαίου για αυτά ψηφιακού-επιχειρηματικού συμπλέγματος της λεγόμενης «4ης βιομηχανικής επανάστασης», τη μείωση της αξίας της εργατικής δύναμης, την ιδιωτικοποίηση της υγείας και της εκπαίδευσης, την αστυνομική και στρατιωτική τους θωράκιση, και άλλα νομοθετικά και πρακτικά μέτρα επίθεσης στον καταπιεζόμενο πληθυσμό, όσο και διαρκούς ελέγχου του.


Δεν είμαστε όλοι/ες ίσοι/ες απέναντι στα προβλήματα υγείας

Ταξικοί και Ρατσιστικοί Αποκλεισμοί από τη βέλτιστη υγειονομική περίθαλψη


Στις 21 Νοεμβρίου του 2020, ο αρμόδιος οργανισμός F.D.A ενέκρινε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος τη θεραπεία των μονοκλωνικών αντισωμάτων για τη θεραπεία του Covid-19[4]. Πολλούς μήνες μετά, και η Ε.Ε δρομολογεί την απόκτηση 55.000 δόσεων της θεραπείας με βάση το κοκτέιλ μονοκλωνικών αντισωμάτων που αναπτύχθηκε από την αμερικανική εταιρεία Regeneron, με την κυβέρνηση των ΗΠΑ να έχει παραγγείλει ήδη 1,5 εκατομμύρια δόσεις[5], Η Γερμανία ήταν η πρώτη χώρα της Ε.Ε που ακολούθησε το δρόμο των ΗΠΑ, ενώ ο Υπουργός Υγείας της Γερμανίας, Jens Spahn, δήλωσε για τη θεραπεία: «(Τα μονοκλωνικά αντισώματα» λειτουργούν σαν ένα παθητικό εμβόλιο. Η χορήγηση αυτών των αντισωμάτων στα πρώτα στάδια της νόσου μπορεί να βοηθήσει ασθενείς που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, ώστε να μην παρουσιάσουν σημαντική επιδείνωση», επιβεβαιώνοντας δημόσια πως πρόκειται για τη φαρμακευτική θεραπεία που ακολούθησε ο Trump[6]. Μάλιστα, ο Trump, παρότι αναγνωρισμένος από πολλούς, και από τη Facebook, ως «ψεκ»[7], είχε το προνόμιο να λάβει αυτή τη φαρμακευτική θεραπεία όταν ακόμα βρισκόταν στο στάδιο των κλινικών δοκιμών, πριν εγκριθεί επίσημα από τον FDA. Μας φαίνεται, ωστόσο, απίθανο, κάποιοι να «πειραματίστηκαν» πάνω στο σώμα του Trump, δοκιμάζοντάς πάνω του φαρμακευτικές αγωγές. Μάλλον ήδη από τότε πιθανολογούσαν εύλογα πως η συγκεκριμένη θεραπεία θα τον βοηθούσε αποφασιστικά (με υψηλά ποσοστά επιτυχίας, όπως είναι γνωστό σήμερα). Και πράγματι, ο πρόεδρος Trump έγινε περδίκι!

Τα κακά νέα είναι πως η θεραπεία αυτή είναι «ακριβή», όπως ομολογούν εκπρόσωποι της κυβέρνησης και της επιτροπής εμπειρογνωμόνων, από τον Αναστάσιο Γκίκα και τον Γκίκα Μαγιορκίνη μέχρι τον Άδωνη Γεωργιάδη[8]. Επειδή είναι «ακριβή», και επειδή είναι ιδιωτική ιδιοκτησία μιας εταιρίας, μπορούσε να είχε πρόσβαση και κατάλληλη πληροφόρηση, όταν αυτή ακόμα ήταν στο στάδιο των κλινικών δοκιμών, ο Τράμπ και άλλοι ηγέτες, όχι όμως η κοινωνική πλειοψηφία[9].

Aλλά ας ακούσουμε το βίωμα κάποιων ασθενών Covid-19, γύρω από τους ταξικούς αποκλεισμούς. Ένας από αυτούς, ο γνωστός φωτογράφος Μάριος Λώλος, τόνισε σε δημόσια εκδήλωση (της καμπάνιας Υγεία χωρίς Αποκλεισμούς) πως νοσηλεύτηκε σε κρίσιμη κατάσταση στον Ευαγγελισμό, και σε μεγάλο βαθμό σώθηκε από ένα τεχνητό αναπνευστικό βοήθημα, άγνωστο στο ευρύ κοινό, το HI Flow[10].

Όπως χαρακτηριστικά είπε, το συγκεκριμένο μηχάνημα θεωρείται πολύ ακριβό, με αποτέλεσμα ο Ευαγγελισμός να έχει ένα περιορισμένο μόνο αριθμό αυτών, και οι ασθενείς να κάνουν, μεταφορικά, μεταξύ τους «τράκα», όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ.Λώλος, αφού οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό αναγκάζονταν να διαχειρίζονται τον περιορισμένο αριθμό μηχανημάτων που είχαν διαθέσιμα αδυνατώντας να καλύψουν τις ανάγκες.

Είναι, επίσης, προφανές, ότι η πολιτική των lockdown είχε ξεκάθαρο αντεργατικό, ταξικό πρόσημο, αφού αυτοί που δεν «μπορούσαν να μείνουν σπίτι» ήταν εργαζόμενοι/ες στην άμεση παραγωγική διαδικασία, άστεγοι/ες και μετανάστες/στριες, η τηλε-εργασία επιβλήθηκε μονομερώς και ενάντια σε εργασιακά δικαιώματα, και οι οικονομικά ασθενέστεροι είχαν λιγότερες διεξόδους μέσα σε αυτό το ασφυκτικό περιβάλλον. Από τις πολιτικές απαγόρευσης κυκλοφορίας εξαιρέθηκαν, προφανώς, αστυνομικοί, πολιτικοί ηγέτες, και άλλοι ισχυροί οικονομικοί παράγοντες, που κυκλοφορούσαν ανενόχλητοι.

Όσον αφορά τους ρατσιστικούς αποκλεισμούς; Πολύ περισσότερο από τον οικονομικό αποκλεισμό της αφρικανικής ηπείρου και πολλών χωρών από τη φτηνή πρόσβαση σε εμβόλια κατά του Covid-19, αν υπάρχει κάποιο «υγειονομικό απαρτχάιντ» που έχουν επιβάλλει η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό είναι η μακρά ιστορία της αποικιοκρατίας τους στην αφρική, τη μέση ανατολή, τη λατινική αμερική, και η σύγχρονη ιστορία των στρατοπέδων συγκέντρωσης μεταναστών/στριών, στην Ελλάδα και αλλού. Εκεί, ο ρατσιστικός και ταξικός αποκλεισμός από την υγειονομική περίθαλψη, και όχι μόνο από την περίθαλψη από τον Covid-19, είναι ο κανόνας, με αποτέλεσμα των αόρατο θάνατο εκατομμυρίων σωμάτων που λυγίζουν κάτω από το βάρος πολλαπλών προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας, σε επιβαλλόμενο καθεστώς φτωχοποίησης και ανύπαρκτων ή κατεστραμμένων υγειονομικών δομών.



Aπό τα lockdown έκτακτης ανάγκης

στο εμβολιαστικό πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης

 

Τα κράτη κήρυξαν την έκτακτη ανάγκη εξ ονόματος των καταπιεζόμενων πληθυσμών, υποσχόμενα τη προστασία της δικής τους ζωής και την τεχνολογική-επιστημονική επίλυση των προβλημάτων τους. Το έδαφος όμως είναι ολισθηρό-ο εμφύλιος διχασμός των προηγούμενων και των ερχόμενων δεκαετιών, παρά τις επίμονες προσπάθειες να ξεχαστεί, επιστρέφει διαρκώς για να ταράξει τις προβλέψιμες συμπεριφορές που απεικονίζονται στα κρατικά μοντέλα. Για αυτό η κρατική επιτήρηση έπρεπε να προχωράει βήμα βήμα, παρατηρώντας και μετρώντας τις αντιδράσεις. 



''Αφού δεν έχουμε το αναγκαίο σύστημα υγείας, τα lockdown/τα εμβόλια είναι το μόνο που έχουμε''. Ξέχασαν να πουν ότι το καπιταλιστικό σύστημα και οι κυβερνήσεις του παρέτειναν την έκτακτη ανάγκη της πανδημίας, επιλέγοντας να μη δώσουν μακροπρόθεσμες υγειονομικές λύσεις, μεταθέτοντας τη κρίση από μήνα σε μήνα και αξιοποιώντας τη στρατηγικά για να περάσουν νομοθετήματα και μεταρρυθμίσεις της οικονομίας και του κρατικού μηχανισμού με βάθος πολλών δεκαετιών. Τα καπιταλιστικά κράτη δεν μπορούσαν, όπως είπαμε, να επιβάλλουν την «καλύτερη δυνατή υγειονομική διαχείριση», γιατί κάτι τέτοιο συγκρούεται με βασικές αρχές της λειτουργίας της καπιταλιστικής οικονομίας και του ίδιου του καπιταλιστικού κράτους. Με το ξέσπασμα της πανδημίας, το καπιταλιστικό Κράτος προτίμησε να ρίξει το βάρος στα επιθετικά, κατασταλτικά lockdowns και όχι στην πιο δαπανηρή και ''μη παραγωγική'' ενίσχυση του συστήματος υγείας. Άλλωστε, η ενίσχυση της κρατικής καταστολής, και όχι η ενίσχυση του υγειονομικού συστήματος, ήταν η μόνη που μπορούσε να ανταποκριθεί στην αυξημένη πιθανότητα κοινωνικών ταραχών που έφερε το νέο κύμα οικονομικο-υγειονομικής κρίσης.

Αυτή η κρατική απόφαση υπέρ των lockdown έναντι των συστημάτων υγείας έφερε αλυσιδωτά την αμέσως επόμενη απόφαση: καθώς το σύστημα υγείας δεν κοινωνικοποιήθηκε και δεν αναβαθμίστηκε προς όφελος των πολλών, ο εμβολιασμός έμεινε το μόνο υγειονομικό μέτρο απέναντι στην πανδημία. Η έκτακτη ανάγκη του lockdown έγινε έκτακτη ανάγκη και έκτακτη αδειοδότηση εμβολίων. Η μέχρι σήμερα ασκούμενη πολιτική των καπιταλιστικών κρατών όχι απλά δεν απέδειξε περίτρανα την υγειονομική της χρησιμότητα, αλλά εμπέδωσε μια σίγουρα ανθυγιεινή αστυνομοκρατία και αναπαρήγαγε την υγειονομική κρίση σε ένα ανώτερο επίπεδο, διαιωνίζοντας την κατάσταση «έκτακτης ανάγκης». Με καμμένο των χαρτί των γενικών lockdown από τις κοινωνικές αντιστάσεις, και ενόψει της καλοκαιρινής τουριστικής σεζόν, χωρίς κανένα ουσιαστικό υγειονομικό ανάχωμα, έμειναν τα εμβόλια. Εμβόλια που παρήχθησαν βιαστικά, χωρίς να ακολουθηθεί η πλήρης διαδικασία ελέγχου τους (αφού τους δόθηκε έκτακτη αδειοδότηση). Η θανάσιμη αγωνία του καπιταλισμού απέναντι στην πολύπλευρη κρίση του είναι που οδηγεί τα καπιταλιστικά κράτη σε βραχυπρόθεσμες, κατασταλτικές λύσεις με το χαρακτήρα της υποχρεωτικότητας και της έκτακτης ανάγκης, (lockdown, εμβόλια) και όχι μακροπρόθεσμες και συμβατές προς τα συμφέροντα της κοινωνικής πλειοψηφίας. Αφού η εμπιστοσύνη προς τους κρατικούς θεσμούς και την υγειονομική τους διαχείριση διαβρώθηκε σε μεγάλο βαθμό, η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού επιβάλλεται τώρα λόγω της κρίσης εμπιστοσύνης των πολλών στη συνεργασία κράτους-επιστημόνων, εμπιστοσύνη που στην αρχή της πανδημίας ήταν υψηλή.

Στην εκστρατεία εμβολιασμού που ξεκίνησε το ελληνικό κράτος τον Δεκέμβριο του 2020, μπορούν λοιπόν να παρατηρηθούν δύο διακριτά αλλά τεμνόμενα σκέλη που αφορούν την πειραματική του φύση. Το ένα αφορά σαφώς την υγειονομική πλευρά της κρατικής εκστρατείας του εμβολιασμού, και το άλλο την πλευρά του κρατικού χαρακτήρα της. Μια παρατήρηση είναι σημαντική εδώ: όσο πιο πειστική και ρεαλιστική είναι η υγειονομική αξία ενός κρατικού μέτρου, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η κρατική προσπάθεια νομιμοποίησης πρόσθετων κρατικών μέτρων με άλλους σκοπούς και με όχημα την υγειονομική αποτελεσματικότητα. Ακριβώς, λοιπόν, επειδή τα εμβόλια είναι εμβόλια απέναντι στον ιό, αποτελούν για το κράτος, επιπλέον, ένα πρόσφορο μέσο επίτευξης άλλων σκοπών, όπως η απόσπαση εθνικής συναίνεσης για τη συνολική προσπάθεια καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης

Η υγειονομική πλευρά της κρατικής εκστρατείας εμβολιασμού

Είναι βέβαιο, φυσικά, ότι τα εμβόλια που κυκλοφορούν είναι σε ένα σημαντικό βαθμό αποτελεσματικά, τουλάχιστον απέναντι στις προηγούμενης της Δ μεταλλάξεις του Covid-19, τουλάχιστον όσον αφορά το ζήτημα της αποτροπής της νοσηλείας. Είναι βέβαιο, επιπλέον, σύμφωνα με τις στατιστικές εκτιμήσεις πάντα, πως ευάλωτες ηλικιωμένες και μη ομάδες του πληθυσμού εύλογα κάνουν το εμβόλιο απέναντι στον Covid-19. Σε αυτό το πλαίσιο, αγωνιζόμενοι/ες υγειονομικοί/ες προτείνουν εμβολιασμό χωρίς κατασταλτικά μέτρα και υποχρεωτικότητα[11]. 

Πέρα, όμως, από το ζήτημα της ατομικής επιλογής, τί γίνεται όμως με το ζήτημα της «κοινωνικής ευθύνης» των ανεμβολίαστων, που μπορεί μάλιστα να μην έχουν άμεσο «ίδιον όφελος» από τον εμβολιασμό; Εδώ υπάρχει το επιχείρημα περί της «κοινωνικής ευθύνης»-και αν εσύ ο ίδιος/η ίδια δεν έχεις, πιθανοκρατικά, ίδιον όφελος με το να εμβολιαστείς απέναντι στον Covid-19, πρέπει να το κάνεις για να μη μεταδόσεις τον ιό. Και εδώ τα πράγματα είναι λίγο πιο σύνθετα.

Είναι γνωστό πως τα διαθέσιμα εμβόλια μειώνουν αλλά δεν εξαλείφουν τη μετάδοση της πανδημίας, και οι μεταλλάξεις μειώνουν την αποτελεσματικότητά τους. Έτσι δεν μπορεί να αποδοθεί, όπως θα ήθελαν τα κράτη, το φταίξιμο στους ανεμβολίαστους για την περαιτέρω μετάδοση του Covid-19. Η ανακοίνωση του ισραηλινού Κράτους, ότι το εμβόλιο της Pfizer καλύπτει μόλις κατά 64% έναντι της μετάλλαξης Δέλτα[12], ή και ακόμη λιγότερο (βλ. https://www.kathimerini.gr/world/561443080/israil-meiomeni-sto-39-i-prostasia-toy-emvolioy-pfizer-alla-sto-91-4-kata-tis-sovaris-nosisis/) , αποδυναμώνει το επιχείρημα ότι για το νέο κύμα της πανδημίας ευθύνονται βασικά οι ανεμβολίαστοι. Άλλωστε, με το επιχείρημα ότι και οι εμβολιασμένοι μεταδίδουν τον ιό, σύμφωνα ακόμα και με κάποιους μέχρι πρότινος επιστημονικούς εμπειρογνώμονες της κυβέρνησης, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ένα σύστημα προνομίων γύρω από τους εμβολιασμένους έναντι των ανεμβολίαστων[13], ούτε ο υποχρεωτικός εμβολιασμός, καθώς σύμφωνα με τον καθηγητή λοιμωξιολογίας Σύψα «Λόγω έκτακτης ανάγκης στις ΗΠΑ τα εμβόλια έχουν πάρει άδεια επείγουσας χρήσης ενώ στην ΕΕ έχουν πάρει άδεια κυκλοφορίας υπό όρους. Ο Νίκος Σύψας τόνισε ότι ένα εμβόλιο μπορεί να καταστεί υποχρεωτικό μόνο εάν λάβει κανονική άδεια, πράγμα που μπορεί να γίνει το επόμενο διάστημα καθώς όλες οι εταιρείες έχουν υποβάλλει αίτηση. Μέχρι να πάρουν, όμως, κανονική άδεια απαιτείται η συγκατάθεση των πολιτών για τον εμβολιασμό τους». Άλλωστε, τα διαθέσιμα εμβόλια προσφέρουν ανοσία, σύμφωνα με τις ίδιες της εταιρείες, λίγων μόνο μηνών, με αρκετά αβέβαιες μακροπρόθεσμες συνέπειες, λόγω της έκτακτης αδειοδότησης και του περιορισμένου διαστήματος ελέγχου των παρενεργειών. Σύμφωνα με τον ΕΜΑ, νέες παρενέργειες, αν και σπάνιες, έχουν προστεθεί ήδη στο φάσμα των πιθανών παρενεργειών[14], χωρίς να αναιρούν τη στάθμιση υπέρ των εμβολίων έναντι του Covid-19.

Θα πρέπει, ωστόσο, να σταθμίσει κανείς, μπροστά στο «δίλημμα Covid-19 ή εμβόλιο», όχι μόνο τον κίνδυνο θανάτου από τον Covid-19, αλλά και τις παρενέργειες που ο Covid-19 έχει ή μπορεί να έχει, για τις οποίες προκύπτουν νέα δεδομένα, όπως, για παράδειγμα, στις περιπτώσεις του Long Covid-19, όπου ο ιός προκαλεί παρενέργειες πολλών μηνών ή και μόνιμου χαρακτήρα[15]. Φαίνεται, λοιπόν, πως παρά την αβεβαιότητα της αξίας των εμβολίων για τους νέους, η αβεβαιότητα, επίσης, των παρενεργειών του Covid-19 οδηγεί στο συμπέρασμα, πως ο εμβολιασμός είναι μια εύλογη υγειονομική επιλογή.

Ωστόσο, στο σημείο αυτό ανακύπτει ένα άλλο ερώτημα: έχουμε την βέλτιστη δυνατή πληροφόρηση για το ποιό από τα διαθέσιμα στην αγορά εμβόλια που κυκλοφορούν είναι το καλύτερο διαθέσιμο ανάλογα με την κατηγορία του πληθυσμού στην οποία ανήκουμε, και ανάλογα με το ειδικό ιατρικό μας ιστορικό; Πέρα από τους οικονομικούς και γεωπολιτικούς υπολογισμούς, καθένας και καθεμία έχει δίκιο να απαιτεί την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση και το συγκριτικά καλύτερο μεταξύ των διαθέσιμων εμβολίων, με τους μικρότερους πιθανούς κινδύνους. Αυτό, άλλωστε, δεν είναι καν κάποιου είδους ριζοσπαστική απαίτηση-είναι ένα δικαίωμα επιλογής μεταξύ εμπορευμάτων! Οι κρατικοί ειδικοί όμως, σε συνεργασία με τα ΜΜΕ, συμμετέχουν στην αποσιώπηση πολλών υγειονομικών και επιστημονικών ερωτημάτων. Λένε, μάλιστα, ότι ''το καλύτερο εμβόλιο είναι το πιο γρήγορα διαθέσιμο'', και όχι ότι ''το καλύτερο εμβόλιο είναι το πιο αποτελεσματικό/το καλύτερο ελεγμένο''. Για να αναφέρουμε ένα άλλο παράδειγμα, μόλις τώρα λένε δημόσια, καθαρά, κατανοητά ότι ένα μεγάλο ποσοστό εμβολιασμένων μολύνεται από τον Covid-19, και πως θα χρειαστεί και 3η δόση εμβολίου[16].



Η κρατική πλευρά των υγειονομικών πιστοποιητικών:

Επιχειρηματικό Κράτος άμυνας/ασφάλειας

και Σύστημα Κοινωνικής Πίστωσης

 

"Το 2020 δοκιμαστήκαμε εδώ στα σύνορα, στις Καστανιές, στον Έβρο, δοκιμαστήκαμε στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και αντέξαμε. Το 2021 είναι ο χρόνος της ασφάλειας. Το εμβόλιο και ο φράχτης. Θα νικήσουμε τον κορονοϊό θα είμαστε ασφαλής ως χώρα, ασφαλείς ως Έλληνες και Ελληνίδες, θα είμαστε ασφαλείς ως Ευρωπαίοι γιατί οι άνδρες και οι γυναίκες των Ενόπλων Δυνάμεων, οι άνδρες και οι γυναίκες της Ελληνικής Αστυνομίας φρουρούν τα σύνορα αποτελεσματικά και μας κάνουν περήφανους. Εύχομαι καλή χρονιά, υγεία και περισσότερη ασφάλεια".

Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ευχές για τη νέα χρονιά



Μια δεύτερη πλευρά, ωστόσο, του κρατικά οργανωμένου εμβολιαστικού προγράμματος, ξεφεύγει από τον αμιγώς υγειονομικό του χαρακτήρα, αξιοποιώντας τα υγειονομικά επιχειρήματα για την άντληση νομιμομοποίησης κρατικών ενεργειών σε καιρό κρίσης. Σε περιόδους πραγματικών κρίσεων για ένα σύγχρονο έθνος-κράτους, από ιούς, τυφώνες, τρομοκρατικές επιθέσεις, το ''σοκ'' των κινδύνων αξιοποιείται, όπως κατέδειξε η Klein στο "Δόγμα του Σοκ'', σε τρία στάδια: α) αντιληπτικό σοκ: απενεργοποίηση της αισθητικής και γνωστικής ικανότητας, με βομβαρδισμό αντιφατικών πληροφοριών γύρω από τη κρίση, κατά το πρότυπο κρατικών μεθόδων βασανιστηρίων, που έχουν σκοπό την απόσπαση ομολογιών και τη τροποποίηση της συμπεριφοράς των κρατουμένων β) οικονομικό σοκ: ραγδαία αναδιάρθρωση που εκμεταλλεύεται το αντιληπτικό σοκ και το φόβο της καταστροφής γ) κατασταλτικό σοκ: επίδειξη ισχύος αστυνομίας και στρατού, ώστε ο πληθυσμός να νιώθει πως δεν έχει νόημα να αντιδράσει. Τη κρατική επίθεση, από το 2008 μέχρι το 2020, πλαισιώνει η γνωμοδότηση των κρατικά διαπιστευμενων ειδικών και ΜΜΕ, που περιγράφουν την αντικειμενικότητα της οικονομικής ή υγειονομικής καταστροφής, αφαιρώνοντας το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο που την περιβάλλει.

Με αυτή την έννοια, η αναμφίβολη πραγματικότητα της πανδημίας, της αρρώστιας και των συνεπειών της είναι που δίνει αποτελεσματικότητα και ρητορική πειθώ στην καπιταλιστική και κρατική επίθεση. Με τον ίδιο τρόπο σήμερα, η κρατική εκστρατεία εμβολιασμού χρησιμοποιείται από το ελληνικό κράτος και την Ε.Ε εργαλειακά για την ανάπτυξη νέων μέσων ελέγχου, επιτήρησης, καταστολής, εκμετάλλευσης, αξιοποιώντας το υγειονομικό σκέλος των εμβολίων για τη νομιμοποίηση όλων αυτών. Αυτή η παρατήρηση δεν θα πρέπει να ταυτίζεται με κάποια «θεωρία συνομωσίας». 4 σκάνδαλα απαλλοτρίωσης προσωπικών δεδομένων, στα οποία συμμετείχε η ελληνική κυβέρνηση (CISCO, Palandir, EVA, Teleperformance), αποδεικνύουν το «παράλληλο πρόγραμμα» της κυβέρνησης[17], ενταγμένο στη πρόσφατη ιστορία ψηφιακού εκσυγχρονισμού, δηλαδή κυβερνοπολέμου, του ελληνικού κράτους[18]

Το πιστοποιητικό εμβολιασμού που η ελληνική κυβέρνηση πρώτη πρότεινε στην Ευρώπη είναι, αρχικά, ένα σημαντικό βήμα για την περαιτέρω θωράκιση των συνόρων του κράτους, με ένα επιχείρημα που ήταν πάγια γραμμή των ελλήνων εθνικιστών: την γραμμή που μιλά για μιαρούς ξένους, ανεμβολίαστους που θα φέρουν ασθένειες από την ανατολή κοκ. Μάλιστα η πρόταση αυτή προτού γίνει πράξη είχε χαρακτηριστεί ως αντισυνταγματική και ανεπίτευκτη, παρόλα αυτά εφαρμόζεται αυτή την στιγμή στην Ευρώπη. Το Κράτος κατάφερε να ξεπεράσει τις εσωτερικές του αντιφάσεις όσον αφορά το νομικό πλαίσιο, να επιταχύνει εφαρμογές διατάξεων αλλά και να παραγάγει συναίνεση στα μέτρα του. Πλέον ο ΑΜΚΑ δεν είναι απλά μια κοινωνική παροχή που εξασφαλίζει πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας αλλά και ένα διαβατήριο πολλών ταχυτήτων που θα εμποδίζει την πρόσβαση σε χώρους, περιφέρειες, κράτη, και σε τελική ανάγνωση ακόμα και σε υπηρεσίες υγείας, αφού συνεχώς υπάρχουν φωνές που ζητάνε να μην έχουν δικαίωμα στη νοσηλεία οι "αρνητές".

Κάπως έτσι ανοίγει με νέο τρόπο και η συζήτηση γύρω από το ζήτημα του υποχρεωτικού εμβολιασμού. Η κρατική πλευρά εφαρμόζει έναν μιθριδατισμό με μικρές δόσεις υποχρεώσεων που κάνουν όλο και πιο δύσκολο σε κάποιο άτομο που δεν έχει εμβολιαστεί ή νοσήσει να κινηθεί, δηλώνοντας ταυτόχρονα ρητά και υποκριτικά πως δεν πρόκειται στο άμεσο μέλλον να κηρυχθεί υποχρεωτικός ο εμβολιασμός, Τα δεδομένα, οι σκοποί, οι προθέσεις και τα μέτρα συνεχώς αλλάζουν κατά την πρακτική που είδαμε και στην διάρκεια του χειμερινού lockdown.. Στην πραγματικότητα αυτό δεν είναι παρά η κλασική πειραματική μέθοδος της δοκιμής και του σφάλματος την οποία το κράτος εξασκεί με μαεστρία όσο και αν αφελώς υπάρχει η πεποίθηση πως δεν ξέρει τι κάνει. Στην απαρχή ενός νέου κύκλου κρίσης δοκιμάζει τα πάντα για να μην ραγίσει το γυαλί που συγκρατεί την κοινωνική δυσφορία από το να εκφραστεί. Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός συνεπάγεται τιμωρία για μη τήρηση της υποχρέωσης, μια τιμωρία που έρχεται να χτυπήσει ταξικά και να μείνει σαν παρακαταθήκη (μαζί με τα voucher των 150ε) για μελλοντικές χρήσεις σε ένα σύστημα ανταπόδoσης και κοινωνικής πίστωσης που θα ανταμείβει τα άτομα που δεν θα παρεκκλίνουν από την κανονικότητα, δεν θα αναπτύσσουν "εξτρεμιστικές απόψεις" (όπως το Facebook σπεύδει να ενημερώσει τους χρήστες του) και δεν θα αποτελούν δημόσιο κίνδυνο (υγειονομικό, πολιτικό κτλ).

Και αν αρκετός λόγος έχει γίνει για το πιλοτικό σύστημα «κοινωνικής πίστωσης», ανταμοιβών και τιμωριών της Κίνας[19], το οποίο παρέχει οικονομικά και άλλα κίνητρα στους πολίτες της για να είναι υπάκουοι αξιολογώντας τους με τη συναίνεσή τους, η Ε.Ε και η Ελλάδα βαδίζουν με βεβαιότητα στα ίδια, πειραματικά, βήματα. Με αφορμή την κρατική εκστρατεία εμβολιασμού, η Ε.Ε εισάγει την «ψηφιακή ευρωπαϊκή ταυτότητα» και το ευρωπαϊκό ψηφιακό πορτοφόλι[20]. Ο Μητσοτάκης ανακοίνωσε μια ελληνική εφαρμογή του «ψηφιακού πορτοφολιού» με το Freedom Pass για τους νέους[21].

Ο κρατικός διαχωρισμός, μέσω του υγειονομικού πιστοποιητικού, σε εμβολιασμένους και μη, αντανακλά το διαχωρισμό ανάμεσα σε παραγωγικούς και μη παραγωγικούς. Η λογική μοιάζει να είναι η εξής: οι μη εμβολιασμένοι βάζουν σε κίνδυνο την επιχείρηση και το εργαζόμενο προσωπικό. Η βαθύτερη λογική είναι όμως η εξής: με την εισαγωγή αυτής της διαίρεσης στο εσωτερικό των εργαζομένων και του πληθυσμού ευρύτερα, οι απολύσεις και τα πειθαρχικά μέτρα για την εργοδοσία ή το κράτος είναι ευκολότερα[22]. O υποχρεωτικός εμβολιασμός συνοδεύεται με ποινές, απολύσεις, πρόστιμα, πρόσληψη προσωπικού που αντικαθιστά τους ανεμβολίαστους, δυνατότητα του εργοδότη να έχει απρόσκοπτη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τον εμβολιασμό, χωρίς «προστασία προσωπικών δεδομένων»[23]. Η επιλογή του εμβολίου ή μη και το υγειονομικό πιστοποιητικό, στη γλώσσα της εργοδοσίας μεταφράζεται ως μια extra δυνατότητα εργοδοτικής τρομοκρατίας. Στη γλώσσα του Κράτους, μεταφράζεται ως extra δυνατότητα ελέγχου του «άτακτου πληθυσμού», πρόβα τζενεράλε για τα επόμενα χρόνια. Οι αναγκαίες εκκαθαρίσεις μπορούν να προχωρήσουν. Αν με το lockdown, το καπιταλιστικό κράτος διαχώρισε τις παραγωγικές από τις μη παραγωγικές δραστηριότητες της οικονομίας και της κοινωνικής ζωής, με τον υποχρεωτικό ή εκβιαστικό εμβολιασμό το καπιταλιστικό κράτος διαχωρίζει τα ασφαλή από τα μη ασφαλή σώματα για την κοινωνικο-οικονομική αναπαραγωγή. Στον ορίζοντα των lockdown και του υποχρεωτικού/εκβιαστικού εμβολιασμού βρίσκεται ένα Επιχειρηματικό Κράτος Άμυνας/Ασφάλειας που θα επιβάλλει το σύστημα ''κοινωνικής πίστωσης'', δηλαδή καπιταλιστικής αξιολόγησης όλης της ζωής μας στην κατεύθυνση υπέρβασης της πολύπλευρης κρίσης.

Σε αυτό το σημείο κρίσης και ανάπτυξης είναι που το καπιταλιστικό Κράτος αναλαμβάνει, τελικά, είναι στρατηγικό επιχειρηματικό ρόλο. Η πανδημία είναι καταλύτης, ταυτόχρονα, τόσο της ψηφιακής αναδιάρθρωσης, στην κατεύθυνση του αμερικανικού μοντέλου του ''καπιταλισμού της πλατφόρμας'', όσο και στην κατεύθυνσης της κρατικής-επιχειρηματικής παρέμβασης, στην κατεύθυνση του κινεζικού μοντέλου του ''κρατικού καπιταλισμού''. Το τέρας που αναδύεται είναι λοιπόν ένα υβρίδιο ''δύσης'' και ''ανατολής'', ένα Επιχειρηματικό Κράτος Άμυνας/Ασφάλειας, το οποίο προωθεί τη βίαιη αναδιάρθρωση του καπιταλιστικού συστήματος προς υπέρβαση της με τις εξής βασικές κατευθύνσεις: α) πρωταρχική συσσώρευση προσωπικών και κοινωνικών data, με την απαλλοτρίωση ενός «συμπεριφορικού πλεονάσματος» απαραίτητου για την κερδοφορία των σύγχρονων επιχειρήσεων και για τη κρατική επιστήμη της διακυβέρνησης, σε ένα περιβάλλον αυξανόμενης οικολογικής, κοινωνικής, γεωπολιτικής αστάθειας και πολύπλευρων κρίσεων β) πρωταρχική συσσώρευση κεφαλαίου της λεγόμενης «4ης βιομηχανικής επανάστασης» (με αιχμές το ψηφιακό, το ιατρο-φαρμακευτικό κεφάλαιο κ.α), με εφαρμογή των νέων τεχνικών παραγωγής, ένταση της εργασιακής εκμετάλλευσης, μείωση της αξίας της εργασιακής δύναμης (με περιορισμό της αξίας της αναγκαίας για αυτήν κατανάλωσης) γ) πρωταρχική συγκεντροποίηση κεφαλαίου, με τη «δημιουργική καταστροφή» μικρού κεφαλαίου και την «εκκαθάριση του πεδίου» για νέες μεγάλες πολυεθνικές επενδύσεις δ) παραγωγική αναδιάρθρωση, με περιορισμό των λιγότερο παραγωγικών τομέων και αναπροσανατολισμό των επενδύσεων στους πιο παραγωγικούς τομείς ε) αναπαραγωγική αναδιάρθρωση της «κοινωνικής πρόνοιας», με περαιτέρω επιχειρηματικοποίηση της υγείας και της εκπαίδευσης, περιορισμό των συντάξεων κ.α στ) στρατιωτικός και αστυνομικός επανεξοπλισμός της πολεμικής μηχανής ενόψει των μελλοντικών αναμετρήσεων. Σε αυτό το τέρας προστίθενται μια πατριαρχική και εθνική αναδίπλωση, απέναντι στα φαινόμενα της δημογραφικής γήρανσης, των μεταναστευτικών ροών και των φεμινιστικών κινημάτων, που αμφισβητούν την εθνοπατριαρχική συνοχή των κρατών.

Το νέο Κράτος, ωστόσο, δεν είναι ανίκητο. Η κρατική βιοπολιτική είναι σε τελική ανάλυση αδύνατη, γιατί η μορφή ζωής, οι ανάγκες και οι επιθυμίες των καταπιεσμένων δεν μπορούν να αναχθούν στο απλό βιολογικό ή παραγωγικό γεγονός της «γυμνής ζωής» τους. Για αυτό και βλέπουμε οι πολιτικές τύπου lockdown να προκαλούν πολιτική φθορά στις κυβερνήσεις, και κάθε φορά που η δημόσια ατζέντα μονοπωλείται από τον Covid-19, κοινωνικοί αγώνες, φεμινιστικοί, οικολογικοί, εργατικοί, αγώνες για το δημόσιο χώρο, αγώνες μεταναστών/στριών, αποκαλύπτουν πως η ζωή διεκδικεί πολλά περισσότερα από την απλή της επιβίωση.

Για αυτό το σύγχρονο κράτος της καπιταλιστικής κρίσης είναι μπλεγμένο σε πολλές και ανεπίλυτες αντιφάσεις. Υπόσχεται σε νέους και νέες την εκπλήρωση των αναγκών και επιθυμιών τους, ενώ ταυτόχρονα ζητά την εργασιακή τους πειθαρχία, την αδιαμαρτύρητη ανεργία και τον περιορισμό της κατανάλωσης, στο φόντο μιας διαρκούς κρίσης. Υπόσχεται υγεία, ενώ ιδιωτικοποιεί τα υγειονομικά συστήματα και εντείνει τους ταξικούς και ρατσιστικούς αποκλεισμούς από αυτά. Υπόσχεται ιδιωτικότητα ενώ επεκτείνει τον κρατικό και επιχειρηματικό έλεγχο της ζωής. Υπόσχεται δικαιωματική και προνοιακή συμπερίληψη ενώ αναδιπλώνεται στον εθνικισμό, τον μιλιταρισμό και την αστυνομοκρατία. Υπόσχεται εθνική αυτονομία ενώ εντάσσεται όλο και πιο βαθιά στη διακρατική συνεργασία και τους εσωτερικούς της ανταγωνισμούς. Όλες αυτές οι αντιφάσεις διχάζουν το Κράτος μέχρι το βάθος του, προκαλούν μια κρίση της κρατικής στρατηγικής και εκρήγνυνται, όπως βλέπουμε, στις αντιφάσεις της πολιτικής των lockdown και στις σύγχρονες κοινωνικές ταραχές.


Κάπου εδώ, θέλουμε να αναρωτηθούμε: Τί δουλειά έχει ο Στρατός στην απαγόρευση διαδηλώσεων και στα εμβολιαστικά κέντρα;

Ο Στρατός έρχεται από τα σύνορα για να εγκατασταθεί στο κέντρο

Τα τελευταία χρόνια, με αφορμή ακραία καιρικά φαινόμενα, τρομοκρατικές επιθέσεις, μεταναστευτικές ροές και, προσφάτως, την πανδημία, παρατηρούμε πως ο Στρατός σταδιακά «κοινωνικοποιείται», μπαίνοντας όλο και πιο βαθιά στην καθημερινή μας ζωή. Αφού το ελληνικό Κράτος κήρυξε το στρατιωτικό νόμο στα σύνορα και τα camps, ήρθε η σειρά της εσωτερικής του επικράτειας, ειδικά των μεγαλουπόλενων. Η υγειονομική κρίση ήταν μια καλή ευκαιρία να προχωρήσει η διαδικασία στρατιωτικοποίησης της κρίσης, όσο και των προσπαθειών ανάκαμψης της κερδοφορίας: Μια κοινή συνέντευξη τύπου Στρατιωτικών, Κυβερνητικών, Πολιτικής Προστασίας, Γιατρών, ήταν μια καλή αρχή[24], καθώς και η επιβολή της έκτακτης ανάγκης του lockdown, παρουσία του Ελληνικού Στρατού, στη Δυτική Αττική[25], απέναντι στους εργαζομένους και τις κοινότητες των Ρομά. Ακολούθησαν ουσιαστικά ημιδημόσιες-ημιμυστικές παράλληλες επιτροπές υγειονομικών και στρατιωτικών που γνωμοδοτούν για την απαγόρευση συναθροίσεων[26], για να καταλήξουμε να θεωρείται φυσιολογική η συμμετοχή του Στρατού στα εμβολιαστικά κέντρα[27]. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερο ο Στρατός εμφανίζεται ως «θεσμός έσχατης προσφυγής» , όταν όλοι οι άλλοι θεσμοί περνούν βαθύτατη κρίση. Αυτός είναι ο ορίζοντας, άλλωστε, ενός καπιταλισμού σε παρακμή και λυσσαλέο πόλεμο απέναντι στους αμφισβητίες: η στρατιωτικοποίηση και του τεχνοκρατικό management των άτακτων πληθυσμών.



Η θανατοπολιτική πάνω στους άτακτους πληθυσμούς: πόλεμος,

ρατσισμός, ψυχιατρικοποίηση, ενοχοποίηση



Η πανδημία αναγκάζει τα καπιταλιστικά έθνη-κράτη να γίνουν πιο «βιοπολιτικά», να ασκήσουν δηλαδή όλο και μεγαλύτερο έλεγχο στον εθνικό πληθυσμό με σκοπό την αύξηση της ευρωστίας και της παραγωγικότητας, όχι επειδή η πανδημία είναι επινοημένη, αλλά ακριβώς για τον αντίθετο λόγο, επειδή είναι μια πραγματική κρίση της καπιταλιστικής και κρατικής ισορροπίας ανάμεσα στην οικονομική παραγωγή, την υγειονομική αναπαραγωγή και την κοινωνική νομιμοποίηση, ειδικά αν συνυπολογιστεί πλάι στην οικονομική κρίση. Η άλλη όψη, ωστόσο, αυτής της βιοπολιτικής, είναι η θανατοπολιτική πάνω στους πλεονάζοντες πληθυσμούς που «δεν χωράνε» στην κανονικότητα του επιχειρηματικού κράτους άμυνας/ασφάλειας. Ο ρατσισμός είναι η πρώτη θανατοπολιτική και βιοπολιτική, ταυτόχρονα, τεχνολογία του καπιταλιστικού έθνους-κράτους. Αποκλείει εξοντωτικά και ενσωματώνει εκμεταλλευτικά τα σώματα των μεταναστριών/ων, και η Ελλάδα πρωταγωνιστεί σε αυτόν, στις εσωτερικές ελληνο-ευρωπαϊκές αποικίες των στρατοπέδων συγκέντρωσης μεταναστών/στριών. Όμως, απέναντι στον ντόπιο εθνικό πληθυσμό, δεν είναι «ρατσισμός» ούτε «υγειονομικό απαρτχάιντ» το σύστημα κοινωνικής αξιολόγησης και διαχωρισμών του Επιχειρηματικού Κράτους Άμυνας/Ασφάλειας που χτίζεται ήδη. Άλλες θανατοπολιτικές και βιοπολιτικές τεχνολογίες εξουσίας, όπως η ψυχιατρικοποίηση στο πλαίσιο της «εθνικής υγειινής» και του αναδυόμενου «συστήματος κοινωνικής πίστωσης» που αναφέραμε, είναι πιο κοντά σε αυτή τη πλευρά της πραγματικότητας. Γνωρίζουμε πως στις απαρχές του νεωτερικού καπιταλισμού, όταν η προηγούμενη κοινωνική οργάνωση βρισκόταν σε βαθιά κρίση, ένας μεγάλος εγκλεισμός φυλάκισε σε άσυλο "τρελούς'', φτωχούς, ανέργους, για την παραγωγική τους εκγύμναση και για την αποτροπή κοινωνικών ταραχών.

Πράγματι, γνωρίζουμε πως το καπιταλιστικό κράτος «ψέκ» ήταν πάντα «τα δύο άκρα», οι αναρχοκομμουνιστές και οι φασίστες, διανοητικά διαταραγμένοι αμφισβητίες, πολύ περισσότερο από τους «επίπεδη γη» ή αυτούς που θεωρούν ότι με τα εμβόλια θα αλλοιωθεί το ελληνικό DNA. Μόνο που με το ένα ¨ακρο», το φασιστικό, το ελληνικό κράτος είχε πάντα μια συστατική σχέση, ενώ δεν δίσταζε να θυσιάσει ένα μέρος του για να πετύχει την στοχοποίηση των πραγματικά ακραίων και απειλητικών κοινωνικοπολιτικών δυνάμεων. Σήμερα, δεν είναι τυχαίο το πώς το κράτος και τα κυρίαρχα ΜΜΕ αναπαριστούν τις αντιστάσεις απέναντι στον υποχρεωτικό εμβολιασμό και τη μετατροπή των εργοδοτών σε φορείς υγειονομικής πολιτικής, μέσω του υγειονομικού πιστοποιητικού. Σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση, είναι το ίδιο ''αντιεμβολιαστές'' οι υγειονομικοί και μη εργαζόμενοι/ες σε νοσοκομεία που αρνούνται την υποχρεωτικό εμβολιασμό, με τους φασίστες και εθνικιστές που διαδηλώνουν ενάντια σε αυτόν. Για άλλη μια φορά, το καπιταλιστικό δημοκρατικό κράτος εκφασίζεται, με λάβαρο την ''αντιφασιστική του πάλη'' απέναντι στα άκρα, φυσικά, όλους τους ''εξτρεμιστές'' και ''αρνητές'' της κυρίαρχης κρατικής διαχείρισης. Η πολιτική αυτή στοχοποίηση εξυπηρετεί πολεμικά, και όχι υγειονομικά κριτήρια.

Είμαστε σίγουροι, λοιπόν, ότι το σύγχρονο καπιταλιστικό Κράτος, κατά τις νέες κοινωνικο-επιχειρηματικές αξιολογήσεις των πληθυσμών του, θα τοποθετήσει κάτω από τις ίδιες ταξινομήσεις και κατηγορίες τους φασίστες, τους/τις αναρχικούς/ες, τους κομμουνιστές/στριες, τους ακραίους αριστερούς και τις αριστερές, τις βίαιες φεμινίστριες, τους ισλαμιστές κ.ο.κ, ως ‘’τρελές’’, ‘’αιμοβόρους’’, ‘’αντικοινωνικούς’’, τους «αρνητές του κοινοβουλευτισμού, της δημοκρατίας» κ.ο.κ, ενώ, βέβαια, θα ξέρει, το Κράτος, και θα μπορεί να διακρίνει ποιές από αυτές τις κοινωνικές ομάδες είναι τελικά χρήσιμες για το ίδιο, όπως οι φασίστες, και ποιές είναι πραγματικά επικίνδυνες. Όχι γιατί οι επικίνδυνες κοινωνικές ομάδες έχουν παντού και πάντα κάποια παρανοϊκή, συνωμοσιολογική σχέση με τη πραγματικότητα, αλλά επειδή έχουν μια πολύ στενή, πραγματική επαφή με τις ριζοσπαστικές δυναμικές της πραγματικότητας.

Για αυτό γνωρίζουμε πως οι φασίστες που διαδήλωσαν πρόσφατα στο Σύνταγμα και αλλού κατά του ''υποχρεωτικού εμβολιασμού'', δεν προκαλούν φόβο στο ελληνικό κράτος, ούτε στοχοποιούνται πραγματικά από αυτό ως κοινωνικό ρεύμα. Φόβο στο κράτος προκαλούν ορισμένες ''επικίνδυνες κοινωνικές ομάδες'' σε συνδυασμό με μια πολεμική τοποθέτηση υπέρ της έμφυλης, ταξικής, πολυεθνικής απελευθέρωσης των καταπιεσμένων. 

Αυτές οι επικίνδυνες κοινωνικές ομάδες, περιοχές και δραστηριότητες έχουν ήδη κατονομαστεί από το ελληνικό κράτος και τα όργανα καταστολής του: Διαδηλώσεις και Απεργίες (βλ. απαγόρευση απεργιακών και άλλων κινητοποιήσεων), Μεταναστευτικές Κοινότητες (βλ. αποκλεισμός στα camps και αποκλεισμός αλληλέγγυων), Κοινότητες ΡΟΜΑ, Πανεπιστημιακά Ιδρύματα (βλ. Πανεπιστημιακή Αστυνομία), Κοινότητες φεμινιστριών και ΛΟΑΤΚΙΑ, Οργανωμένοι σύνδεσμοι και Οπαδική Bία[28]



Ο εχθρός είναι ορατός

για μια διεθνιστική απάντηση των καταπιεσμένων

 

Αν για την εξάπλωση του Covid-19 έφταιξαν αρχικά οι αρνητές του lockdown, πλέον φταίνε όσοι δεν κάνουν το εμβόλιο. Έτσι μας λένε. Ένα Κρατικό Διαίρει και Βασίλευε επιβάλλει, μέσω της κρατικής προπαγάνδας και των κοινωνικών της συμμάχων, αυτά τα κριτήρια διαχωρισμού μεταξύ των καταπιεσμένων, επισκιάζοντας τα κριτήρια διαχωρισμού που θέλουμε εμείς.

Έχουμε παρατηρήσει ότι εκεί που τα κοινωνικά προβλήματα ήταν εκρηκτικά, όσο και οι κοινωνικοί αγώνες για τη ζωή, εκεί το υγειονομικό πρόβλημα του Covid-19 αντιμετωπίστηκε από τους καταπιεσμένους και τις καταπιεσμένες στις πραγματικές του διαστάσεις, πλάι σε άλλα κοινωνικά προβλήματα. Από τις ΗΠΑ της εξέγερσης μετά τη δολοφονία του Floyd μέχρι την Υεμένη της «μεγαλύτερης ανθρωπιστικής κρίσης» και την Ελλάδα της Νέας Σμύρνης, παρατηρήσαμε όλες αυτές τις αλλαγές κοινωνικού κλίματος και αγώνων.

Στη Γαλλία, την Ιταλία και αλλού γίνονται διαδηλώσεις ενάντια στα υγειονομικά πιστοποιητικά, ενώ στη Βραζιλία και αλλού διαδηλώσεις υπέρ της πρόσβασης σε εμβόλια. Στο Ιράν, τώρα γίνονται δεκάδες διαδηλώσεις, ταραχές, και μερικές από τις μεγαλύτερες εργατικές αντιστάσεις και απεργίες των τελευταίων δεκαετιών. Σε κάθε περίπτωση, το βασικό ζήτημα είναι ο κοινωνικός αγώνας για την κοινωνική απελευθέρωση, την ελευθερία, τη ζωή, την υγεία συνολικά. 

Μέσα στο lockdown και την πανδημία, εμείς διακρίναμε το φίλο και τον εχθρό ανάλογα με την έμπρακτη στάση ζωής του απέναντι στην καταπίεση και την εκμετάλλευση. Απέναντι στην εργοδοσία, τον κρατικό πόλεμο, την πατριαρχία, το ρατσισμό, απέναντι στα προβλήματα υγείας των καταπιεσμένων. Αυτά είναι τα δικά μας κριτήρια, και αυτά θέλουμε να ακολουθήσουμε, με το εμβόλιο ή χωρίς. Δεν διαλέγουμε αυτού του είδους την κοινωνική πόλωση, ανάμεσα σε στους εμβολιασμένους και τους μη εμβολιασμένους. Η συνέλευσή μας αποτελείται από όλων των ειδών αυτούς τους ανθρώπους.

Δεν καταφέραμε όμως, μέσα στην πανδημία, να χτίσουμε μια ικανή συλλογική δύναμη, κοινότητες αλληλοβοήθειας, φροντίδας και αγώνα ικανές να ενισχύσουν υλικά και συλλογικά τις καταπιεσμένες/ες-παρότι αρκετοί αγώνες δόθηκαν και αρκετές προσπάθειες έγιναν σε αυτή την κατεύθυνση, που πέτυχαν μικρά αποτελέσματα. Δεν καταφέρουμε να υπερβούμε τα κρατικά διλήμματα δίνοντας τις δικές μας αυτο-οργανωμένες απαντήσεις στην πανδημία-παρά μόνο για λίγο. Σίγουρα πάντως, "κοινωνική αλληλεγγύη'', για εμάς, μέσα στην πανδημία, δεν ήταν εντολές, συμβουλές και υγιεινή ζωή από την ασφαλή απόσταση της ''κοινωνικής αποστασιοποίησης''-ήταν η επαφή με ντόπιους/ες και μετανάστες/στριες σε γειτονιές, χώρους εργασίας και camps.

Η τρέχουσα πολύμορφη κρίση διαμορφώνει το αντικειμενικό έδαφος σύγκλισης των καταπιεσμένων απέναντι στον κοινό εχθρό, το επιχειρηματικό κράτος άμυνας/ασφάλειας και τον κοινωνικό του πόλεμο. Ας αγκαλιάσουμε αυτή τη νέα σύγκλιση όλων των απελευθερωτικών αποκλίσεων από τη «νέα κανονικότητα».

Ας αποφασίσουμε πως ούτε θέλουμε, ούτε μπορούμε να επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Η οικονομία, το έθνος-κράτος, ο δυτικός πολιτισμός, εμείς οι ίδιοι και οι ίδιες, περνάμε κρίση. Ας αναλάβουμε αυτή την ευθύνη.



-ΝΑΙ στην υγειονομική περίθαλψη για όλες και όλους, με εμβόλια, φάρμακα, ποιοτικό σύστημα υγείας χωρίς ταξικούς και ρατσιστικούς αποκλεισμούς

-ΌΧΙ στην κρατική και εργοδοτική καταστολή των lockdown και του υποχρεωτικού εμβολιασμού.

- ΝΑΙ στους πολυεθνικούς αγώνες για την ελευθερία, τη ζωή και την υγεία μας.


ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ





[1] . To κείμενο αυτό αποτελεί συνέχεια του κειμένου Ανήσυχοι Νεκροί, ή ένα γέλιο θα τους θάψει , μεταδοτικό: https://pdfcoffee.com/--8892-pdf-free.html.
















[9] . Υπάρχει, ωστόσο, και η άποψη ότι η θεραπεία των μονοκλωνικών αντισωμάτων δεν είναι τόσο ακριβή όσο λέει η κυβέρνηση, βλ. https://www.iatronet.gr/eidiseis-nea/epistimi-zwi/news/59463/monoklwnika-antiswmata-i-emvolio-sti-maxi-kata-tis-covid-19.html .




















[19] . http://diktiospartakos.blogspot.com/2019/04/blog-post_48.html . Για μια φιλοκινεζική, πιο μετριοπαθή περιγραφή του συστήματος της κοινωνικής πίστωσης, πιο κοντά στη πραγματικότητα, που δεν αναιρεί όμως τον χαρακτήρα της κοινωνικής αξιολόγησης των πολιτών από το Κράτος με την παροχή υλικών προνομίων, βλ. https://guernicaeu.wordpress.com/2020/07/23/το-σύστημα-κοινωνικής-πίστωσης-της-κί/.


















Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου