Για το στρατιωτικό σχέδιο εθνοκάθαρσης της Παλαιστίνης το 1948 (από Ilan Pappé, Η Εθνοκάθαρση της Παλαιστίνης, εκδόσεις Σάλτο)

 

 

Λίγα αποσπάσματα από το βιβλίο της φωτογραφίας, σ. 166-168, 176, 234. Έχω κάνει κάποιες προσαρμογές στα σημεία στίξης για τις ανάγκες τις ανάρτησης. Προτρέπω στην αγορά του βιβλίου. Γ.Ε.

[...]

Δεν έχουμε κανένα έγγραφο σχετικά με το τί είπε ο Μπεν Γκουριόν για την εθνοκάθαρση στην ομάδα που αποτελούσε τη Συμβουλευτική, στην τακτική συνάντηση που είχαν το απόγευμα της Τετάρτης στις 10 Μαρτίου 1948, αλλά έχουμε το σχέδιο που συνέταξαν. Το τελευταίο, αφού έβαλαν τις τελικές πινελιές, εγκρίθηκε από την Ανώτατη Διοίκηση της Χαγκανά και στη συνέχεια στάλθηκε ως στρατιωτική διαταγή στα στρατεύματα στο πεδίο. Η επίσημη ονομασία του σχεδίου Ντάλετ ήταν το σχέδιο Γιεχοσουά.

[...] 

Λίγες ημέρες μετά τη δολοφονία του Γκόμπερμαν, η μονάδα πληροφοριών της Χαγκανά συνέταξε το σχέδιο για τους επόμενους μήνες. Με την κωδική ονομασία Σχέδιο Δ, περιείχε άμεσες αναφορές τόσο στις γεωγραφικές παραμέτρους του μελλοντικού εβραικού κράτους (το 78% [.σ.σ. της ιστορικής Παλαιστίνης] που επιθυμούσε ο Γκουριόν) όσο και στην τύχη του ενός εκατομμυρίου Παλαιστινίων που ζούσαν σε αυτόν τον χώρο:

''Οι επιχειρήσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν με τον ακόλουθο τρόπο: είτε με την καταστροφή των χωριών (με την πυρπόλησή τους, την ανατίναξή τους και την τοποθέτηση ναρκών στα ερείπιά τους), και ιδιαίτερα εκείνων των πληθυσμιακών κέντρων που είναι δύσκολο να ελεγχθούν μόνιμα. Είτε με την οργάνωση επιχειρήσεων χτενίσματος και ελέγχου σύμφωνα με τις ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές: περικύκλωση των χωριών, διεξαγωγή έρευνας στο εσωτερικό τους. Σε περίπτωση αντίστασης, οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει να εξοντωθούν και ο πληθυσμός να εκδιωχθεί εκτός των συνόρων του κράτους'' [177].  

Οι κάτοικοι των χωριών έπρεπε να εκδιωχθούν στο σύνολό τους, είτε επειδή αυτά βρίσκονταν σε στρατηγικά σημεία είτε επειδή αναμενόταν να προβάλουν κάποιου είδους αντίσταση. Οι διαταγές αυτές εκδόθηκαν όταν ήταν σαφές ότι η κατοχή θα προκαλούσε πάντα κάποια αντίσταση και ότι, επομένως, κανένα χωριό δεν θα ήταν απρόσβλητο, είτε λόγω της θέσης του είτε επειδή δεν θα δεχόταν να καταληφθεί. Αυτό ήταν το κύριο σχέδιο για την εκδίωξη των κατοίκων όλων των χωριών της αγροτικής Παλαιστίνης. Παρόμοιες οδηγίες δόθηκαν, με την ίδια σχεδόν διατύπωση, για ενέργειες ενάντια στα αστικά κέντρα της Παλαιστίνης. 

Οι εντολές που έφταναν στις μονάδες στο πεδίο ήταν πιο συγκεκριμένες. Η χώρα χωρίστηκε σε ζώνες ανάλογα με τον αριθμό των ταξιαρχιών, με αποτέλεσμα οι τέσσερις αρχικές ταξιαρχίες της Χαγκανά να μετατραπούν σε δώδεκα, ώστε να διευκολυνθεί η εφαρμογή του σχεδίου .κάθε διοικητής ταξιαρχίας έλαβε έναν κατάλογο με τα χωριά ή τις γειτονιές που έπρεπε να καταληφθούν, να καταστραφούν και να εκτοπιστούν οι κάτοικοί τους, με ακριβείς ημερομηνίες. Ορισμένοι από τους διοικητές ήταν υπερβολικά φιλόδοξοι στην εκτέλεση των διαταγών τους και πρόσθεσαν επιπλέον τοποθεσίες στη δυναμική που είχε δημιουργήσει ο ζήλος τους. Ορισμένες από τις διαταγές, από την άλλη πλευρά, αποδείχθηκαν υπερβολικά τραβηγμένες και δεν μπορούσαν να υλοποιηθούν εντός του προβλεπόμενου χρονικού πλαισίου. Αυτό σήμαινε ότι αρκετά χωριά στην ακτή, που είχε προγραμματιστεί να καταληφθούν τον Μάιο, δεν καταστράφηκαν μέχρι τον Ιούλιο. Και τα χωριά στην περιοχή Ουάντι Άρα - μια κοιλάδα που συνδέει την ακτή κοντά στην Χαντέρα με το Μάρτζ Ίμπν Άμιρ (Έμερ Ίζραελ) και την Αφούλα (σημερινή Εθνική Οδός 65) - κατάφεραν να επιβιώσουν από τις επανειλημμένες εβραϊκές επιθέσεις καθ'όλη τη διάρκεια του πολέμου. Αλλά ήταν η εξαίρεση: ο κανόνας ήταν τα 531 χωριά και οι έντεκα αστικές γειτονιές και πόλεις που καταστράφηκαν και οι κάτοικοί τους εκδιώχθηκαν, σύμφωνα με τις άμεσες εντολές που εξέδωσε η Συμβουλευτική τον Μάρτιο του 1948. Μέχρι τότε, 30 χωριά είχαν ήδη εξαφανιστεί.

Λίγες μέρες μετά τη σύνταξη του Σχεδίου Δ, αυτό διανεμήθηκε στους διοικητές των δώδεκα ταξιαρχιών που είχε πλέον ενσωματώσει η Χαγκάνα. Μαζί με τη λίστα που έλαβε κάθε διοικητής υπήρχε μια λεπτομερής περιγραφή των χωριών που βρίσκονταν στη σφαίρα δράσης του, και της επικείμενης μοίρας τους: κατοχή, καταστροφή και εκδίωξη. Τα ισραηλινά έγγραφα που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τα αρχεία των IDF στα τέλη της δεκαετίας του 1990 δείχνουν ξεκάθαρα ότι, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς ιστορικών όπως ο Μπένι Μόρις, το Σχέδιο Ντάλετ παραδόθηκε στους διοικητές των ταξιαρχιών όχι ως αόριστες κατευθυντήριες γραμμές, αλλά ως σαφείς επιχειρησιακές εντολές για δράση. 

[...] 

Ενώ το επίσημο Σχέδιο Ντάλετ έδινε στα χωριά τη δυνατότητα να παραδοθούν, οι επιχειρησιακές διαταγές δεν εξαίρεσαν κανένα χωριό, για κανέναν λόγο. Έτσι, το σχέδιο μετατράπηκε σε στρατιωτική διαταγή να αρχίσει η καταστροφή των χωριών. 

[...] 

Όταν ο Μπεν Γκουριόν συγκάλεσε τη Συμβουλευτική στις 11 Μαϊου, ζήτησε από τους συναδέλφους του να αξιολογήσουν τις πιθανές επιπτώσεις μιας πιο επιθετικές εκστρατείας της Ιορδανίας στο μέλλον. Η ουσία αυτής της σύσκεψης μπορεί να βρεθεί σε μια επιστολή που έστειλε ο Μπεν Γκουριόν στους διοικητές των ταξιαρχιών της Χαγκανά, λέγοντάς τους ότι οι πιο επιθετικές προθέσεις της Λεγεώνας δεν θα έπρεπε να αποσπάσουν τα στρατεύματά τους από τα κύρια καθήκοντά τους: ''η εκκαθάριση της Παλαιστίνης παρέμενε ο πρωταρχικός στόχος του Σχεδίου Ντάλετ'' (χρησιμοποίησε το ουσιαστικό μπι'ουρ, που σημαίνει είτε ''καθαρισμός του προζυμιού'' στο Πάσχα είτε ''ξερίζωμα'', ''εξάλειψη'') [265]

 [...] ''

177. Η αγγλική μετάφραση βρίσκεται στο Walid Khalidi, ''Plan Dalet'', Journal of Palestine Studies, 18/69 (Φθινόπωρο 1988(, σσ. 4-20. 

[...]

265. Yehuda Sluzky, Summary of the Hagana Book, σσ. 486-7.